အေမရိကန္ႏုိင္ငံအပါအဝင္ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ား၏ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ား မရုပ္သိမ္းမီ ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္ အေျပာင္းအလဲ မ်ားစြာလုပ္ရန္လိုေသးေၾကာင္း ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က The Wall Street Journal သတင္းစာႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခန္းတြင္ ေျပာဆိုလိုက္သည္။
ေအာက္တိုဘာ ၂၂ ရက္ေန႔က NLD အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႕ဝင္မ်ား၏ ရိုးရာ အထည္လုပ္ငန္းသို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သြားေရာက္ေလ့လာစဥ္ (ဓာတ္ပံု - AP)
ယေန႔ထုတ္ အဆုိပါ သတင္းစာတြင္ ပါရွိသည့္ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခန္းတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သတင္းေထာက္ ဆီလင္း ဖာနန္ဒတ္ဇ္အား ျမန္မာျပည္အေပၚ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ရုပ္သိမ္းရန္ ေစာေသးသည္ဟု ေျပာရသည့္ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ ရွိေၾကာင္း ေျပာသည္။
ပထမတခ်က္မွာ ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအား ႁခြင္းခ်က္မရွိ လႊတ္ေပးရန္ျဖစ္ၿပီး ဒုတိယအခ်က္မွာ တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား၊ စစ္ပြဲမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ျပႆနာမ်ားကို ရွင္းလင္းေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း၊ ထိုႏွစ္ခ်က္ကို မေျဖရွင္းႏုိင္ေသးသေရြ႕ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈ ရုပ္သိမ္းရန္ အခ်ိန္မက် ေသးေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆိုသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္ အစုိးရ၏ အေျပာင္းအလဲမ်ားအေပၚ သံသယႀကီးလြန္းေသာ အတုိက္အခံမ်ားအားလည္း နားလည္မႈ ရရွိေစရန္ စည္းရံုးထိန္းကြပ္ေနရေၾကာင္း၊ ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္ ႏုိင္ငံတကာေရွ႕ေမွာက္တြင္ တရားဝင္ျဖစ္ေစရန္ ၎ကို အသံုးခ်ေနသည္ဟု တခ်ိဳ႕ေသာ အတုိုက္အခံမ်ားက စြပ္စြဲေျပာဆိုၾကေၾကာင္း သူက ဆက္ေျပာသည္။
၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မဲမသမာမႈမ်ားျဖင့္ အႏုိင္ရယူခဲ့သည့္ အစိုးရကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လြတ္ေျမာက္လာခ်ိန္တြင္ အျပင္းအထန္ ဆန္႔က်င္လိမ့္မည္ဟု အတုိက္အခံတခ်ိဳ႕က ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ၎အေနျဖင့္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရးကိုသာ ဦးစားေပးခဲ့သည္။
ထို႔အျပင္ ယခု အစိုးရသစ္အဖြဲ႕ဝင္မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားသည္ ယခင္ေဆြးေႏြးမႈမ်ားႏွင့္ မတူဘဲ ဟန္ေဆာင္ ေျပာဆိုေနျခင္း မဟုတ္ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ခံစားရေၾကာင္း The Wall Street သတင္းေထာက္ကို ေျပာသည္။
“အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ေတြနဲ႔ စကားေျပာၾကည့္ေတာ့ သူတို႔ တကယ့္ကို ေျပာေနၾကတာလို႔ ခံစားရတယ္” ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္က ဆိုသည္။
လက္ရွိ အစိုးရ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္လိုေသာ ဆႏၵမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ႏုိင္ငံတကာမိသားစုမ်ား အတြင္း သိကၡာရွိရွိ ျပန္လည္ရပ္တည္ႏိုင္ရန္ အခြင့္ေကာင္းတရပ္ ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။
ျမန္မာအစုိးရ၏ မီဒီယာထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ား ေလွ်ာ့ခ်ေပးျခင္း၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား စတင္ လုပ္ေဆာင္ေနျခင္း၊ ၎ႏွင့္ ေဆြးေႏြး စကား ေျပာဆိုျခင္း စသည္တို႔ကို အျပည့္အဝ ႀကိဳဆိုသည္ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆုိသည္။
ဦးသိန္းစိန္အပါအဝင္ ျမန္မာအစိုးရအဖြဲ႕ဝင္မ်ားႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔၏ လတ္တေလာ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈသည္ ၁၉၉၀ ဝန္းက်င္ကာလမ်ားက အသားအေရာင္ခဲြျခားမႈ စနစ္ကို ရပ္စဲရန္ ေတာင္အာဖရိကတြင္ ႏွစ္ဘက္ အျပန္အလွန္ ညႇိႏႈိင္းၾကျခင္းႏွင့္ အလားသ႑န္တူေၾကာင္း သူက ေျပာသည္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္သည္ ရိုးသားပြင့္လင္းပံုရ၍ ႏုိင္ငံအတြင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ ဆႏၵရွိပံုရေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က မွတ္ခ်က္ေပးခဲ့သည္။
“က်မတို႔ ပန္းတုိင္ကို မေရာက္ေသးေပမယ့္ အဲဒီပန္းတုိင္ဆီကို ဦးတည္သြားေနၾကတယ္ ဆိုတာေတာ့ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိပါတယ္” ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာသည္။
အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) ျပန္လည္မွတ္ပံုတင္ေရးႏွင့္ လာမည့္ ၂၀၁၅ တြင္ က်င္းပမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ေရး ကိစၥရပ္မ်ားမွာ အစိုးရေပၚတြင္ မူတည္ေနသည္ဟု သူက ဆိုသည္။
NLD မွတ္ပံုတင္လုိက္ျခင္း အားျဖင့္ အစိုးရ၏ ႏိုင္ငံေရး စနစ္ကို တနည္းတဖံု ေထာက္ခံရာေရာက္မည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာအစိုးရက ပါတီ မွတ္ပံုတင္ရန္ လိုလားေနျခင္း ျဖစ္သည္။
၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို NLD က သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ျခင္းမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအဝင္ ေထာင္က်ဖူးသူမ်ားကို ပါတီႏုိင္ငံေရးထဲတြင္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ ကန္႔သတ္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ယခုအခါ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒႏွင့္ ပါတီ မွတ္ပံုတင္ေရး ဥပေဒမ်ားကို က်င္းပေနသည့္ လႊတ္ေတာ္တြင္း ေဆြးေႏြးေနၿပီ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထြက္ေပၚလာမည့္ ရလဒ္အေပၚတြင္ မူတည္၍ စဥ္းစားသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သူက ဆိုသည္။
၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္အေပၚ NLD က ဆက္လက္ဆုပ္ကိုင္ထားမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ “လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ထင္သလို ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္အတုိင္း အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးဖို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါဟာ လက္ေတြ႕လည္း မက်ဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏုိင္ရခဲ့တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ကြယ္လြန္ကုန္ၾကၿပီ၊ တခ်ိဳ႕လည္း ႏုိင္ငံျခားတုိင္းျပည္ေတြမွာ ေရာက္ေနၾကၿပီ” ဟုလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ရွင္းျပသည္။
အစိုးရ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားအနက္ မီဒီယာေလာကကို ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈ ေလွ်ာ့ခ်လာျခင္းအား ေထာက္ျပ၍ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ အရဆံုးကာလဟု မွတ္ခ်က္ခ်ၿပီး လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲ ေထာက္ခံေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာသည္။
“လူေတြဟာ ႏုိင္ငံေရးမွာ ပါဝင္လာဖို႔ ပိုၿပီး သက္ေသာင့္သက္သာ ရွိလာတယ္။ အရင္ကလို မေၾကာက္ၾကေတာ့ဘူး။ တက္ႂကြ လႈပ္ရွားသူေတြ အေနနဲ႔လည္း အႏၱရာယ္ကင္းကင္းနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးမွာ ပါဝင္ပတ္သက္ လာႏုိင္ေနၿပီ” ဟု သူက ဆိုသည္။
၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ အာဆီယံ ဥကၠ႒ ရာထူးကို ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ ရယူေရး ကိစၥရပ္ႏွင့္ပတ္သက္၍မူူ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္က လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲ ေျပာဆိုလိုျခင္း မရွိေၾကာင္း သတင္းစာတြင္ ေရးထားသည္။
“အာဆီယံ ဥကၠ႒ ရာထူးကို ေမွ်ာ္မွန္းေနတာဟာ ျပည္သူလူထုဘဝ တိုးတက္လာဖို႔ ကိစၥနဲ႔ ဘာမွမသက္ဆုိင္ဘူးလို႔ ျမင္တယ္” ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာသည္။
ျမန္မာအစိုးရကမူ လာမည့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ က်ေရာက္မည့္ အာဆီယံ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ဥကၠ႒ ရာထူးကို လက္ခံရယူရန္ ဆႏၵရွိေနသည္။
တခ်ိန္တည္းတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျမန္မာျပည္၏ တရားစီရင္ေရး စနစ္ကို ေဝဖန္ ရႈတ္ခ်လိုက္သည္။
ျမန္မာျပည္တရားစီရင္ေရး စနစ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ “အားလံုးသိၾကတဲ့အတုိင္းပါပဲ” ဟု ေျပာၿပီး လြတ္လပ္မွ်တမႈ မရွိေသာ တရားစီရင္ေရးစနစ္ ျဖစ္သည္ ဟုလည္း ၎ကဆုိသည္။
မီဒီယာတင္းက်ပ္မႈမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးေနေသာ္လည္း အစိုးရအဖြဲ႕အတြင္း ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ကင္းမဲ့ေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။
ဥပမာ တခုအေနျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးေဟာင္း သန္းေရႊသည္ ယခုတုိင္ အစိုးရကို ေနာက္ကြယ္မွ ႀကိဳးကိုင္ေနဆဲေလာ (သို႔မဟုတ္) အမွန္တကယ္ အၿငိမ္းစားယူသြားျခင္းေလာ ဆုိသည့္အခ်က္ကို မရွင္းလင္းေၾကာင္း၊ ထိုသို႔ မရွင္းလင္းရျခင္းမွာလည္း လူအမ်ားမွာ ေကာလာဟလမ်ားကိုသာ အားကိုးေနရဆဲ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာသည္။
သို႔ေသာ္ သမၼတဦးသိန္းစိန္သည္ တစံုတရာေသာ ၾသဇာအာဏာကို ဆုပ္ကိုင္ထားၿပီး ထိုၾသဇာအာဏာကို အသံုးခ်ကာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးမ်ားကို လုပ္ကိုင္သြားႏုိင္လိမ့္မည္ဟု ထင္ျမင္ေၾကာင္း ၎က ဆိုသည္။
“လူေတြမွာ ေမးစရာေမးခြန္းေတြ ရွိေနတယ္လို႔ က်မထင္တယ္။ အဲဒါကေတာ့ အစိုးရ အဖြဲ႕ဝင္ေတြထဲမွာေကာ၊ စစ္တပ္ထဲမွာပါ ဦးသိန္းစိန္ကို ဘယ္ေလာက္ ေထာက္ခံၾကသလဲ ဆိုတဲ့ေမးခြန္းပါ။ ဒီေမးခြန္းေတြ ရွိေနတာကို က်မလည္း မျငင္းႏုိင္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ အတိအက် ခံစားယံုၾကည္မိတာကေတာ့ ဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႔ အလံုးစံုကို မခ်ဳပ္ကိုင္ႏုိင္ရင္ေတာင္မွ သူဟာ ထိပ္ဆံုးကလူပဲ ဆိုတာပါ” ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေကာက္ခ်က္ခ်သည္။
ဒါေပမယ့္ အမွန္အတိုင္းေျပာရရင္ အဲဒီလို ဒုကၡေရာက္ႏိုင္တာေတြကို ဒီအထက္ပိုင္းက လူထုက မသိဘူး၊ နားမလည္ၾကဘူး။ စားဝတ္ေနေရး လံုးပန္းေနရေတာ့ အဲဒီေလာက္ထိ မေတြးႏုိင္ၾကဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ မီဒီယာကေန ဒါကို ေျပာရမယ္။ မီဒီယာ ဆိုတာက အထက္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ ကာတြန္းဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာ၊ စာေရးဆရာ စသည္ျဖင့္ေပါ့။ သူတို႔က တတ္ႏိုင္ သေလာက္ စည္းရံုးရမယ္။ ဒါႀကီးျဖစ္သြားရင္ ဘာျဖစ္လာႏုိင္တယ္ဆိုတာ လႈံ႔ေဆာ္ရမယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ အထက္ပိုင္းမွာ ဒါေလးေတြ ဗဟုသုတ ေျပာဖို႔ နည္းေနေသးတယ္။ က်ေနာ္ကေတာ့ အဲဒါကို တတ္ႏုိင္သေလာက္ ေျပာတာေပါ့။ စားဝတ္ ေနေရး က်ပ္တည္း ေနေတာ့ ဗဟုသုတအရာမွာ အေတာ္အားနည္းတယ္။ သူတို႔မွာစိုးရိမ္စရာ ရွိေနတယ္ဆိုတာကို သေဘာမေပါက္ၾကဘူး။ ဒီေကာင္ႀကီးက အႏၱရာယ္ရွိတယ္၊ အထက္ပိုင္းကလူေတြအတြက္ ပိုၿပီး အႏၱရာယ္က နီးတယ္။ ဒါကို သူတို႔သိေအာင္ ေျပာရမယ္၊ စည္းရံုးရမယ္၊ ေရးသားရမယ္ေပါ့ဗ်ာ။
က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ျမစ္ဆံုဆည္ ေဆာက္ေနတဲ့ ေနရာကိုေတာ့ မေရာက္ဖူးေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ပညာရွင္ေတြ ေျပာေနတာေတြ ၾကားရတယ္၊ ဖတ္ရတယ္။ ဒီဧရာဝတီျမစ္ေဘးမွာ ေနေနတဲ့သူဆိုေတာ့ ၾကားတာနဲ႔တင္ ၾကက္သီးထတယ္။ ပံုမွန္အခ်ိန္ မိုးႀကီးတဲ့ ရာသီမွာေတာင္ ဒီေန႔ ျမစ္ႀကီးနားမွာ ေရႀကီးရင္၊ ေနာက္ေန႔ ကသာမွာ ေရႀကီးတာေလ။ ဒီေန႔ ဟိုမွာ ေရက်ရင္ ေနာက္ေန႔ ကသာမွာ ေရက်တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီ ေရေလွာင္ကန္ႀကီး တခုခုျဖစ္လို႔ ျမစ္ႀကီးနား ေရျမဳပ္ရင္ ေနာက္ေန႔ ကသာမွာ ေရျမဳပ္မွာပဲ။ ဒုကၡေရာက္ၾကဦးမယ္။